Cywilizacja i kultura zmieniła się do tego stopnia, że misja w której badacz uczestniczył nikogo prawie nie interesuje, jego heroizm wydaje się nikomu niepotrzebny. Zmienił się bowiem sposób życia ludzi, uznają inne wartości, w ich mniemaniu znacznie lepsze. Zatem powracający z gwiazd musi zupełnie od nowa szukać z nimi choćby cząstkowego porozumienia i próbować odnaleźć się w nowym dla niego świecie.
My też jako społeczeństwo przeżyliśmy ostatnio szok spowodowany wciąż trwającą pandemią i drastyczną polaryzacją politycznych podziałów. Jakbyśmy wszyscy nagle znaleźli się w innym świecie, czujemy, że często nie możemy się porozumieć z ludźmi, którzy żyją w tej samej przestrzeni co my. Jakbyśmy wszyscy powrócili z innych rzeczywistości, a przecież nie możemy żyć zupełnie oddzielnie. Trudna sytuacja wymaga współdziałania, bo – metaforycznie to ujmując – płyniemy na jednym okręcie, a całkiem dosłownie lecimy przez kosmos na jednej wspólnej planecie Ziemia.
Dlatego tematem VI edycji Piotrkowskiego Biennale Sztuki jest poszukiwanie płaszczyzny porozumienia między ludźmi deklarującymi przywiązanie do odmiennych wartości, między ludźmi o różnych orientacjach światopoglądowych i politycznych. Poszukiwanie odpowiedzi na choćby takie pytania: Od czego zacząć? Jak nie nakręcać spirali negatywnych emocji nie rezygnując przy tym z własnych przekonań? Jakie sprawy mogą okazać się wspólne dla ludzi o różnych poglądach? Co warto zmienić w swojej własnej postawie?
Wierzymy, że sztuka może proponować nie tylko płaszczyznę porozumienia, ale także przestrzeń w której choćby częściowe porozumienie będzie mogło się realizować w wyniku dialogu różnych postaw. Mamy nadzieję, że spośród prac nadesłanych na VI Piotrkowskie Biennale Sztuki uda się wybrać ciekawe i inspirujące artystyczne wypowiedzi, które nie będą ilustracjami do powieści genialnego pisarza, lecz podejmą zawarty w niej wątek zaproponowany jako temat biennale.
Najlepsze prace wybrane przez jury złożone z profesjonalistów przedstawimy na podsumowującej wystawie. W dzień po jej otwarciu planujemy przeprowadzić panelową dyskusję z autorkami i autorami prezentowanych prac oraz publicznością.
Chcemy jednocześnie, by temat VI edycji Piotrkowskiego Biennale Sztuki korespondował z Rokiem Stanisława Lema w 2021 roku, by nawiązywał dialog z wciąż poruszającą wymową „Powrotu z gwiazd”, z intelektualnym potencjałem książki, wybiegającym daleko poza horyzontu czasu, w którym powstała.
Grzegorz Borkowski
Kurator artystyczny i przewodniczący jury VI PBS
Grzegorz Borkowski – kurator i krytyk sztuki, redaktor naczelny artystycznego pisma „Obieg” w latach 1993-2015; kurator wystaw w CSW Zamek Ujazdowski i innych ośrodkach sztuki, m.in: „Idee poza ideologią” (1993), „Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Bieżące praktyki, ruchome horyzonty” (1999), „Bookmorning” (2003), „The Club” (2004), „Reversed Art Engineering” (2007), „Rzeczy budzą uczucia” (2010) , „Diagram – Jerzemu Ludwińskiemu” (2010), „Aktywna cisza” (2014), „Co jest społeczne?”(2015), „Sensybilizm 1957 -2017” (2017), „Przedmioty aktywne” (2018) „Dyfuzje czasu” (dwie edycje 2019, 2020), „Przestrzeń zamknięta. Historia opowiadana” (wystawa on-line 2020), „Człowiek w teatrze życia codziennego” (2020).