Drodzy Czytelnicy!
Mówimy w numerze o niezmiennej uniwersalności rysunku: był i jest on powiązany chyba z każdym współczesnym medium sztuki. D. Folga-Januszewska w tekście wprowadzającym w tematykę bieżącego zeszytu wprost mówi: „Bez rysunku nie byłoby sztuki”. Rysunek był niegdyś wyrazem magii i rytuału, był i jest obecnie zapisem ekspresji i refleksji, był i jest wstępem do projektów artystycznych i użytkowych, jest wreszcie śladem automatycznego zapisu naszych wrażeń i odczuć – towarzyszy w pracy, na zebraniach, wykładach, w kalkulowaniu wydatków itp. Od rysunku droga wiedzie wprost do grafiki, do malarstwa, rzeźby, a nawet przestrzennych instalacji i aranżacji. Dzisiaj okazuje się on już zalgorytmizowanym zapisem w programie komputerowym, jest wreszcie źródłem pisma i wszelkich znaków (i symboli) międzyspołecznej komunikacji. Uniwersalność zastosowań rysunku kontrastuje z jego indywidualnym wymiarem w subiektywnych realizacjach. Bo każdy pisze i rysuje inaczej, na sposób dla siebie wyłączny; rysunek (i pismo) wyraża bowiem charakter człowieka, opisuje go (por. art. K. Klich), a te ścieżki indywidualizacji w rysowaniu są mylące, splątane i wiodą często poza obszar konwencji. Czego dowodzą prezentacje twórczości: od rysunku (i grafiki) tradycyjnego, akademickiego, po jego przestrzenne przekroczenia, w połączeniu z innymi mediami, do rysowania mentalnego itd. Tak więc przeszłe wydarzenia, takie jak Triennale Rysunku czy Triennale Grafiki, stanowią tu obok indywidualnych postaw artystycznych (od W. Skulicza po R. Ślanego) trafną egzemplifikację dla owej wstępnej konstatacji. Rysunek jest dzięki temu ciągle twórczy i różnorodną twórczość implikujący. Oczywiście w zeszycie znalazły się także inne tematy – referujemy m.in. dokonania malarstwa (Festiwal w Szczecinie, Promocje w Legnicy itd.) czy „werystyczną” utopię P. Schmitke – to one dopełniają treści numeru, nieco spóźnionego w realizacji, jako że nasi donatorzy znaleźli się w trudnej sytuacji wyboru między presją finansowania sportu (efekt nowych stadionów, utrzymanie kosztownych drużyn piłkarskich) a wspomaganiem kultury, która nie zalicza się do fizycznej. Mamy więc igrzyska… i z takim przesłaniem polecamy bieżący numer naszym Czytelnikom.
Andrzej Saj
TEMATY
DOROTA FOLGA-JANUSZEWSKA / Narysować rysunek
KATARZYNA KLICH / Rysunek jako ślad człowieka
ALEKSANDRA JANIK / Gdzie jest grafika?
WYDARZENIA
JAN PAMUŁA / Międzynarodowe Triennale Grafiki – Kraków 2012
LILA DMOCHOWSKA / Nowe-stare Triennale
POSTAWY I
MONIKA WANYURA-KUROSAD / Zawsze grafika
DOROTA MIŁKOWSKA / Wrocławska Szkoła Grafiki
ANDRZEJ P. BATOR / We własnej głębi mętne i niezwykłe
KAMA WRÓBEL / Ręką diabła rysowane – Tylko dla moich oczu Olafa Brzeskiego
POSTAWY II
MIROSŁAW RAJKOWSKI / Ars Electronica 2012
KAMA WRÓBEL / Nieokiełznany, wolny duch lat 70. Gdzie jest PERMAFO?
ELŻBIETA ŁUBOWICZ / Kino własne Józefa Robakowskiego
PIOTR KOMOROWSKI / Celebrowanie śladów
ROMAN CIEPLIŃSKI / 24. Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie
ANDRZEJ SAJ / Od „Promocji” do „Dróg twórczych”
ANDRZEJ KOSTOŁOWSKI / Paweł Lewandowski-Palle: Malarstwo jako metafizyczny sen
NATALIA CIEŚLAK / Malarstwo jako konieczność
MAREK ŚNIECIŃSKI / Strefy ciszy – nowe obrazy Urszuli Wilk
DOROTA MIŁKOWSKA / Ładne prace ręczne
LIDIA GŁUCHOWSKA / Jarosława Łukasika „Okno – Wnętrze – Ściana”
BOŻENA KOWALSKA / Medytacyjne struktury Michała Misiaka
ANNA KANIA / Szyfry pamięci Albertyny Kacalak
KAMA WRÓBEL / O pierwiastku duchowym w twórczości Karoliny Jaklewicz
JACEK DALIBOR / O rysunku i malarstwie
MOTYWY I
MARLENA NIESTRÓJ / Metaweryzm – świadectwo czy proroctwo
Królestwo Metawery
BOŻENA KOWALSKA / Przypomnienie Anastazego B. Wiśniewskiego (1945-2011)
MOTYWY II
RYSZARD RÓŻANOWSKI / Porwanie sztuki nowoczesnej – nieustający recykling
DOROTA ŁAGODZKA / Glina – materia i konstelacja znaczeń
BOŻENA SACHARCZUK / „Przestrzeń trzech wymiarów”
LENA WICHERKIEWICZ / Błyskotanie
AGNIESZKA GNIOTEK / Gabinetu przestrzeń wspólna
EULALIA DOMANOWSKA / Błazen na poważnie
REMINISCENCJE
LILA DMOCHOWSKA / Adolph von Menzel i jego kieszonkowy szkicownik
IREK IR KULIK / Paul Klee – z wielu stron
PAULINA GRUBIAK / Chagall jakiego nie znamy
CEZARY DOBIES / Anonim z Paryża
LILA DMOCHOWSKA / William Kentrige - na własny obraz i podobieństwo
RYSZARD RATAJCZAK / Fantasmagorie rysunkowe Ewy Granowskiej
RELACJE
ALEKSANDRA KRZYWICKA / XII Konkurs Graficzny im. Józefa Gielniaka w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze
LENA WICHERKIEWICZ / Rysunek natury
AGNIESZKA GNIOTEK / Język rysunku
ANNA KANIA / Rysunek przekroczony
MIECZYSŁAW SZEWCZUK / O wystawie „Z kolekcji rysunku”
MARLENA PROMNA / Figurama 2013
FOTOFORMACIK
NOTY, RECENZJE
MANFRED BATOR / O widzeniu i myśleniu obrazem
WOJCIECH WOJCIECHOWSKI / Ferment Susan Sontag
PIOTR JAKUB FEREŃSKI / Awangarda jako życie
WOJCIECH WOJCIECHOWSKI / Oni
PIOTR JAKUB FEREŃSKI / Performerki dokumentowanie siebie
ANDRZEJ KOSTOŁOWSKI / Szkice, wykresy i bazgroły
